Fahami Jenis-Jenis Kos Di Dalam Perniagaan Makanan
BISNES DAN PEMASARAN
Membuka sebuah perniagaan makanan adalah impian bagi ramai usahawan, namun untuk mencapai kejayaan di dalam industri ini memerlukan pemahaman yang mendalam tentang pelbagai jenis kos yang terlibat. Menguruskan kos dengan bijak boleh menjadi perbezaan antara kejayaan dan kegagalan perniagaan anda. Di dalam artikel ini, anda akan belajar tentang pelbagai jenis kos yang perlu anda ketahui – dari kos awal yang diperlukan untuk memulakan perniagaan anda, hingga kos operasi yang perlu diuruskan setiap bulan. Memahami jenis-jenis kos ini penting untuk membantu anda merancang dan mengawal perbelanjaan perniagaan anda dengan lebih berkesan.
Selain memahami jenis-jenis kos, di akhir artikel ini, saya turut kongsikan strategi-strategi yang anda boleh lakukan untuk mengurangkan kos perniagaan supaya anda dapat memperolehi keuntungan semaksima mungkin.
Secara khususnya; ada 4 kategori utama kos-kos yang terlibat di dalam perniagaan makanan iaitu:
Kos Awal
Kos Tetap
Kos Berubah-ubah
Kos Separa Berubah
Kos Awal (Modal Permulaan)
Sebelum anda membuka perniagaan anda kepada orang ramai, terdapat kos awal yang besar untuk dipertimbangkan. Ianya hanya dilaburkan sekali sahaja iaitu sebelum memulakan operasi perniagaan. Contoh-contoh kos awal adalah:
Pajakan atau Pembelian Hartanah: Ini boleh menjadi salah satu kos permulaan yang terbesar, bergantung pada saiz dan lokasi perniagaan anda.
Peralatan: Ini termasuk segala-galanya daripada ketuhar dan peti sejuk di dapur ke meja, kerusi dan pinggan di ruang makan. Jenis makanan yang anda tawarkan kepada pelanggan akan mempengaruhi peralatan khusus yang diperlukan.
Permit dan Lesen yang berkaitan: Untuk menjalankan perniagaan makanan yang sah dan mematuhi undang-undang, maka pengusaha makanan mestilah memperolehi pelbagai permit dan lesen yang ditetapkan oleh Kerajaan. Semua permit dan lesen ini tentunya memerlukan bayaran dan perlu dimasukkan sebagai kos awal perniagaan. Untuk mengetahui jenis-jenis lesen yang diwajibkan kepada perniagaan makanan, saya syorkan anda membaca artikel ini 'Jenis-jenis lesen yang diperlukan oleh perniagaan makanan di Malaysia'.
Perabot dan Hiasan: Mencipta suasana yang betul adalah penting. Ini termasuk perabot, lekapan, hiasan dan sebarang papan tanda yang diperlukan.
Inventori: Anda perlu mengisi dapur anda dengan bahan-bahan dan bar anda dengan minuman sebelum anda boleh mula melayani pelanggan.
Pemasaran dan Promosi: Menjana buzz pra-pembukaan dan menarik pelanggan pada hari pelancaran memerlukan usaha pemasaran, yang boleh melibatkan kos.
Teknologi: Anda mungkin memerlukan sistem pembayaran POS (Point of Sales) untuk memudahkan pengurusan kewangan, wifi untuk kemudahan pelanggan dan laman web untuk membina kredibiliti perniagaan.
Yuran Profesional: Anda mungkin perlu membayar yuran guaman atau perundingan daripada profesional seperti peguam atau perunding perniagaan makanan.
Perlu diingat bahawa kos permulaan mungkin berbeza-beza bergantung pada jenis perniagaan makanan yang anda ceburi. Contohnya; perniagaan restoran akan mempunyai kos permulaan yang berbeza berbanding dengan perniagaan pengeluaran produk makanan. Dengan membuat rancangan dan belanjawan terperinci untuk kos awal anda, anda boleh mendapatkan pembiayaan yang diperlukan dan memastikan perjalanan perniagaan anda berjalan dengan lancar.
Sila baca artikel berkaitan 'Rahsia mendapatkan dana untuk startup perniagaan makanan'.
Kos Tetap (Kos Bulanan)
Kos tetap adalah perbelanjaan yang kekal sama setiap bulan tanpa mengira tahap jualan atau aktiviti perniagaan. Kos-kos ini perlu dibayar secara berkala untuk memastikan operasi perniagaan berjalan dengan lancar. Contoh kos tetap termasuk:
Sewa atau Pajakan: Kos memajak tanah atau kos sewa bangunan untuk menjalankan perniagaan anda.
Gaji: Gaji tetap untuk pekerja-pekerja.
Bayaran Pinjaman: Bayaran balik untuk sebarang pinjaman perniagaan yang diambil.
Insurans: Insurans harta, insurans liabiliti, dan sebagainya.
Kos langganan: Bayaran untuk melanggan perkhidmatan dan aplikasi-aplikasi yang berkaitan dengan perniagaan yang memerlukan untuk pembayaran secara bulanan. Contohnya; melanggan Sistem Pengurusan Perniagaan (CRM), sistem pengurusan media sosial, Netflix, Unifi dan sebagainya.
Kos khidmat perundingan: Mungkin anda melantik pihak perunding atau pekerja bebas untuk membantu sebahagian operasi perniagaan anda dan bayaran adalah dibuat secara bulanan. Contohnya; anda melantik agensi pemasaran digital untuk mempromosikan perniagaan anda kepada orang ramai.
Kos Berubah-Ubah
Kos berubah-ubah adalah perbelanjaan yang berbeza setiap bulan bergantung kepada tahap aktiviti dan jualan produk makanan anda. Kos-kos ini boleh naik atau turun berdasarkan permintaan dan operasi harian. Contoh:
Kos Bahan Mentah: Kos bahan mentah yang digunakan untuk menyediakan item menu atau produk makanan anda. Ini termasuk kos daging, hasil, tenusu, gula, tepung dan lain-lain. Apabila permintaan terhadap produk anda semakin tinggi, kos bahan mentah juga turut meningkat naik. Begitu juga sebaliknya.
Upah Setiap Jam: Upah untuk pelayan, tukang masak dan kakitangan yang dibayar mengikut jam. Kos ini boleh meningkat sekiranya anda memerlukan lebih ramai kakitangan untuk mengendalikan jumlah pelanggan yang lebih tinggi.
Utiliti: Penggunaan elektrik, air dan gas biasanya akan meningkat dengan volum jualan yang lebih tinggi apabila dapur dan ruang makan anda digunakan dengan lebih banyak.
Kos Latihan: Kos latihan untuk pekerja baru dan latihan berterusan untuk peningkatan kemahiran. Kos ini hanya dikeluarkan apabila terdapatnya keperluan untuk menghantar pekerja bagi mendapatkan latihan-latihan yang berkaitan dengan tugas mereka.
Kos Perundingan: Bayaran untuk perkhidmatan perundingan yang berdasarkan kepada keperluan.
Kos Separa Berubah-Ubah
Kos separa berubah-ubah (semi-variable cost) adalah jenis kos yang mempunyai komponen tetap dan berubah-ubah. Ini bermakna, sebahagian daripada kos ini tetap tidak berubah walaupun terdapat perubahan di dalam tahap aktiviti perniagaan, sementara sebahagian lagi berubah mengikut tahap aktiviti tersebut. Kos separa berubah-ubah ini penting untuk difahami kerana mereka boleh mempengaruhi keputusan perniagaan dan strategi pengurusan kos. Antara kos separa berubah-ubah diterangkan dengan terperinci seperti berikut:
1. Gaji Pekerja dengan Kerja Lebih Masa
Kos Tetap: Gaji asas bulanan untuk pekerja tetap.
Kos Berubah-ubah: Bayaran kerja lebih masa yang bergantung kepada jumlah jam tambahan bekerja.
Contoh: Seorang chef menerima gaji asas RM4,000 sebulan (tetap) tetapi akan menerima tambahan RM20 setiap jam untuk kerja lebih masa. Jika chef tersebut bekerja lebih masa selama 10 jam, maka tambahan kos berubah-ubah ialah RM200.
2. Bil Utiliti
Kos Tetap: Caj minimum atau caj asas untuk utiliti seperti elektrik dan air.
Kos Berubah-ubah: Penggunaan tambahan utiliti bergantung kepada operasi restoran.
Contoh: Restoran membayar RM500 sebulan sebagai caj tetap untuk elektrik. Jika penggunaan elektrik meningkat disebabkan lebih banyak peralatan digunakan, tambahan kos berubah-ubah akan dikenakan bergantung kepada penggunaan tambahan tersebut.
3. Kos Pemasaran Berterusan
Kos Tetap: Bayaran tetap untuk langganan perisian pemasaran atau perkhidmatan agensi pemasaran.
Kos Berubah-ubah: Kos tambahan untuk kempen pemasaran khusus atau promosi berbayar bergantung kepada keperluan pada bulan tersebut.
Contoh: Restoran membayar RM1,000 sebulan kepada agensi pemasaran (tetap) tetapi menambah RM500 untuk kempen media sosial tambahan pada bulan tertentu.
4. Sistem Teknologi dan Penyenggaraan
Kos Tetap: Bayaran bulanan untuk langganan sistem POS.
Kos Berubah-ubah: Kos pembaikan atau peningkatan sistem bergantung kepada keperluan.
Contoh: Langganan sistem POS adalah RM300 sebulan (tetap), tetapi jika terdapat keperluan untuk peningkatan sistem atau pembaikan kecil, kos tambahan boleh berjumlah RM100 – RM200.
5. Kenderaan Penghantaran
Kos Tetap: Bayaran bulanan untuk sewa kenderaan penghantaran.
Kos Berubah-ubah: Kos petrol dan penyelenggaraan kenderaan bergantung kepada jarak penghantaran dan kekerapan penggunaan.
Contoh: Restoran membayar RM800 sebulan untuk sewa kenderaan (tetap), tetapi kos petrol dan penyelenggaraan boleh berubah antara RM200 – RM500 sebulan bergantung kepada jarak dan kekerapan penghantaran.
Memahami kos separa berubah-ubah membantu pemilik perniagaan di dalam merancang bajet dengan lebih tepat dan membuat keputusan yang lebih bijak di dalam mengurus perbelanjaan operasi. Dengan mengkaji komponen tetap dan berubah-ubah, anda boleh mengoptimumkan kos dan memastikan perniagaan berjalan dengan lancar dan efisien.
Strategi Penjimatan Kos Perniagaan
Di dalam dunia perniagaan makanan, mengurus kos secara berkesan adalah sama pentingnya dengan menyajikan makanan yang lazat kepada para pelanggan. Strategi penjimatan kos boleh membantu perniagaan mengekalkan keuntungan mereka sambil tetap menyediakan perkhidmatan yang berkualiti kepada pelanggan-pelanggan mereka. Berikut saya kongsikan strategi-strategi yang boleh anda lakukan untuk menjimatkan kos keseluruhan perniagaan anda, supaya perniagaan anda dapat memperolehi keuntungan sebanyak mungkin.
1. Menghasilkan pelbagai menu yang menggunakan bahan-bahan mentah yang serupa
Dengan menghasilkan menu-menu yang menggunakan bahan-bahan mentah yang serupa, perniagaan anda boleh membeli bahan mentah secara pukal, yang pada kebiasaannya boleh dibeli pada harga diskaun.
2. Mengoptimumkan rantaian bekalan
Anda boleh berunding dengan pembekal untuk mendapatkan harga yang lebih baik atau mempertimbangkan sumber tempatan untuk mengurangkan kos pengangkutan. Mewujudkan hubungan yang baik dengan pembekal juga boleh membawa kepada syarat pembayaran yang lebih mudah.
3. Mengurangkan pembaziran makanan melalui kecekapan inventori
Pengurusan sisa makanan yang efisian juga penting untuk mengurangkan pembaziran makanan. Maka, laksanakanlah amalan pengurusan inventori seperti kaedah Masuk dahulu, Keluar Dahulu (FIFO) untuk memastikan bahan-bahan mentah yang lama digunakan terlebih dahulu sebelum ianya tamat tempoh.
4. Pengurusan kakitangan yang cekap
Kos buruh adalah salah satu perbelanjaan yang paling penting untuk sebuah perniagaan. Pengurusan kakitangan yang cekap melibatkan penjadualan bilangan pekerja yang sesuai untuk setiap syif untuk mengelakkan lebihan kakitangan. Pekerja latihan silang juga boleh membawa kepada tenaga kerja yang lebih fleksibel dan cekap.
5. Kecekapan Tenaga
Perniagaan makanan juga boleh mengurangkan kos utiliti dengan melabur di dalam peralatan cekap tenaga dan melaksanakan amalan yang mengurangkan penggunaan tenaga, seperti mematikan peralatan apabila tidak digunakan, menggunakan lampu LED dan juga tenaga solar.
6. Menjadi Digital
Mengurangkan penggunaan kertas dengan menggunakan penyelesaian digital untuk menu, bil dan penyimpanan rekod, bukan sahaja dapat mengurangkan kos tetapi mampu meningkatkan kecekapan operasi syarikat.
7. Pemasaran dengan Bijak
Dengan kempen pengiklanan yang mahal, perniagaan makanan boleh memanfaatkan media sosial dan pemasaran dari mulut ke mulut untuk menarik pelanggan. Maka, libatkanlah pelanggan di dalam usaha pemasaran dengan menawarkan mereka produk dan perkhidmatan yang berkualiti. Apabila pelanggan berpuashati, mereka akan mempromosikan perniagaan anda secara percuma ke seluruh dunia.
Dengan melaksanakan strategi-strategi di atas, anda boleh mengurangkan kos operasi perniagaan anda dan meningkatkan keuntungan anda. Adalah penting untuk diingat bahawa penjimatan kos tidak seharusnya melibatkan kualiti makanan atau pengalaman pelanggan, kerana ini adalah teras kepada mana-mana perniagaan makanan yang berjaya.
Senaraikan perniagaan anda di platform-platform penyenaraian perniagaan yang popular seperti Google Business Profile, Tripadvisor dan media sosial. Platform ini memberikan peluang yang baik kepada pelanggan-pelanggan mempromosikan perniagaan anda secara percuma melalui pemasaran mulut ke mulut (atau; melalui ulasan).
Kesimpulan
Dalam perniagaan restoran, pengurusan kewangan adalah aspek yang sangat penting untuk memastikan kelangsungan dan kejayaan jangka panjang. Salah satu elemen utama di dalam pengurusan kewangan adalah pemahaman yang mendalam tentang jenis-jenis kos yang terlibat. Seperti yang telah diterangkan sebelum ini, terdapat 4 jenis kumpulan kos untuk perniagaan makanan iaitu;Kos pelaburan awal - kos yang dilaburkan sebelum perniagaan beroperasi.Kos tetap - Kos yang terpaksa dibayar walaupun tiada permintaan terhadap produk anda.Kos berubah-ubah - Kos yang boleh berubah-ubah mengikut aktiviti dan permintaan terhadap produk anda.Kos separa berubah-ubah - Kos yang mempunyai kedua-dua komponen kos tetap dan kos berubah-ubah. Dengan memahami dan mengoptimakan jenis-jenis kos ini, anda dapat meningkatkan keberkesanan operasi dan keuntungan jangka panjang perniagaan anda. Selain itu, adalah penting untuk anda sentiasa mencari cara untuk mengurangkan kos tanpa mengorbankan kualiti perkhidmatan dan produk yang ditawarkan kepada pelanggan-pelanggan anda.
Sila baca artikel yang berkaitan "Panduan Lengkap Strategi Penetapan Harga Jualan Produk Makanan"